Οι πρωτοβουλίες για την προώθηση της ανάγνωσης στα παιδιά έχουν την αφετηρία τους  στη δεκαετία του ’80, οπότε δημιουργήθηκε ένα «Δίκτυο Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών» με σύγχρονη οργάνωση και βιβλιοθήκες σε όλη τη χώρα. Η χρηματοδότηση και η τεχνογνωσία προέρχονταν από το Ίδρυμα Sulzberger, το οποίο συνέχισε να υποστηρίζει το δίκτυο αυτών των βιβλιοθηκών για μια 20ετία περίπου. Όταν αυτές σταμάτησε, στη δεκαετία του 2000, οι βιβλιοθήκες αντιμετώπισαν μεγάλα οικονομικά προβλήματα, χωρίς την αναγκαία υποστήριξη από το αρμόδιο για κάτι τέτοιο υπουργείο Παιδείας και, τελικά, έπαυσαν οριστικά τη δραστηριότητά τους.
Ωστόσο, στα τέλη του ’90 και στις αρχές του 2000 ξεκίνησε από το υπουργείο Παιδείας μια προσπάθεια δημιουργίας σχολικών βιβλιοθηκών με συγχρηματοδότηση εθνικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων. Η ανάγκη για κάτι τέτοιο ήταν μεγάλη και η σημασία του έργου εμφανής. Δημιουργήθηκε ένας μεγάλος αριθμός μερικών εκατοντάδων σχολικών βιβλιοθηκών σε όλη τη χώρα αλλά οι προδιαγραφές και η υλοποίηση του έργου δεν κατέληξαν σε ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Οι βιβλιοθήκες δεν διέθεταν το κατάλληλο προσωπικό. Δεν παρέμεναν ανοιχτές μετά το πέρας του σχολικού ωραρίου. Δεν διέθεταν αυτονομία αποφάσεων, κονδύλια για αγορά βιβλίων ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες του κοινού τους και τα βιβλία έφταναν σ’ αυτές μετά από επιλογή μιας κεντρικής επιτροπής προμηθειών, που κατηγορήθηκε κατά καιρούς για αδιαφάνεια και εσφαλμένα κριτήρια. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών των σχολικών βιβλιοθηκών οδηγήθηκε πολύ σύντομα  σε αδράνεια.

Υπουργείο Πολιτισμού & Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ)

Στις αρχές του ’90 το υπουργείο Πολιτισμού οργάνωσε μια μεγάλη καμπάνια για το παιδικό βιβλίο με σύνθημα «Μ’ ένα βιβλίο πετάω».  Στην καμπάνια αυτή προσκλήθηκαν και συμμετείχαν όλοι οι δρώντες του βιβλίου. Περισσότεροι από σαράντα ανεξάρτητοι πολιτιστικοί φορείς, ανάμεσα στους οποίους σύλλογοι συγγραφέων και εικονογράφων παιδικού βιβλίου, σωματεία εκδοτών, δημοτικές και δημόσιες βιβλιοθήκες, περιοδικά, μουσεία, κ.ά. Η μεγάλη συμμετοχή παιδιών και γονιών στις εκδηλώσεις χάρισε εξαιρετική επιτυχία στην καμπάνια και οδήγησε τους φορείς που συνέπραξαν σε μεγαλύτερη δραστηριοποίηση τα επόμενα χρόνια γύρω από το ζήτημα του παιδικού βιβλίου και της ανάγνωσης,  με άξονα την πολιτιστική-μορφωτική του διάσταση.
Η ίδρυση του «Εθνικού Κέντρου Βιβλίου» στα μέσα του ‘90 οδήγησε, στη συνέχεια, σε συστηματικές ποιοτικές και ποσοτικές  έρευνες αναγνωστικής συμπεριφοράς,  καθώς και σε έρευνες σχετικά με την εκδοτική παραγωγή.  Αυτές ήταν χρήσιμες, διότι απέδειξαν πως υπήρχε στη χώρα ένας σημαντικός πυρήνας πιστών αναγνωστών και ένας υπολογίσιμος αριθμός που διάβαζε λίγα βιβλία το χρόνο. Επίσης, έδειξαν μια  ολοένα αυξανόμενη εκδοτική παραγωγή, από χρονιά σε χρονιά, καθώς και ενδυνάμωση των εκδοτικών οίκων, μεγάλο αριθμό μεταφράσεων από όλες τις γλώσσες, σημαντικό αριθμό  μπεστ σέλλερς που κυκλοφορούσαν σε δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα και μια αναπτυσσόμενη αγορά ελληνικού παιδικού βιβλίου, καλογραμμένου και με ωραία εικονογράφηση.
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, που είχε ιδρυθεί ως ανεξάρτητος φορέας χρηματοδοτούμενος και  υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολιτισμού,  υποστήριξε συστηματικά και πολύπλευρα το παιδικό βιβλίο. Οργάνωσε, καταρχάς,  ένα πιλοτικό Πρόγραμμα που αφορούσε στη λειτουργία ενός δικτύου βιβλιοθηκών στο νομό Έβρου, τον πιο απομακρυσμένο από την Αθήνα νομό. Στόχος του Προγράμματος αυτού ήταν η βελτίωση της λειτουργίας των δημοτικών βιβλιοθηκών και η αύξηση του παιδικού, κυρίως, κοινού τους μέσα από τη στενή συνεργασία των δημόσιων περιφερειακών υπηρεσιών, των αρχών  της τοπικής αυτοδιοίκησης και των  πολιτιστικών οργανισμών, μουσείων, βιβλιοπωλών, ιδιωτών επιχειρηματιών, κ.ά. Με σεμινάρια στους βιβλιοθηκονόμους, αγορές βιβλίων, πληροφοριακά συστήματα, καμπάνιες, εκδηλώσεις, συναντήσεις με συγγραφείς, αφίσες και άλλο έντυπο υλικό, η αύξηση των μικρών αναγνωστών ήταν μόνο μέσα στην πρώτη τριετία της τάξης του 250% ετησίως και μεγάλωνε διαρκώς τα επόμενα χρόνια. Το Πρόγραμμα συνεχίστηκε για μια  δεκαετία σε περιφερειακό επίπεδο αλλά το υπουργείο Πολιτισμού δεν το επεξέτεινε σε άλλες περιφέρειες, όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός.
Παράλληλα, τα επόμενα χρόνια και επί δύο δεκαετίες, το ΕΚΕΒΙ ενθάρρυνε τις πρωτοβουλίες εξωστρέφειας των ίδιων των συγγραφέων και εικονογράφων, χρηματοδότησε την παρουσία τους μέσα στο σχολείο σε πολλές πόλεις της χώρας, οργάνωσε μια ηλεκτρονική βάση κυκλοφορούντων βιβλίων, ανέλαβε την επιλογή παιδικών βιβλίων για τις σχολικές βιβλιοθήκες, προώθησε την συμμετοχή του ελληνικού παιδικού βιβλίου σε πολλές Εκθέσεις του εξωτερικού (Φραγκφούρτη, Μπολόνια, κ.ά), έφερε σε πέρας ευρωπαϊκά προγράμματα και, πολύ σημαντικό, πραγματοποίησε μια ετήσια Έκθεση Παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου στην Αθήνα με δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες.
Δυστυχώς, η οικονομική κρίση και το πρόγραμμα λιτότητας που εφαρμόζεται από την κυβέρνηση μετά το 2009 έπληξε το ΕΚΕΒΙ, με αποτέλεσμα να περιληφθεί το 2012 στους πολιτιστικούς φορείς που έπαψαν να υποστηρίζονται από τις κρατικές επιχορηγήσεις και να σταματήσει τη λειτουργία του, με  αποτέλεσμα να σταματήσουν  όλες αυτές οι δραστηριότητες.

Το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» & η νέα Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας

Στη δεκαετία του 2000 το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» ανακοίνωσε τη χρηματοδότηση ενός νέου κτιρίου, προκειμένου να στεγαστεί η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας και να λειτουργήσει με σύγχρονες τεχνολογίες και προδιαγραφές. Το έργο  προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2015 και να στεγάσει τον αρχειακό πλούτο της χώρας και τους εκατοντάδες χιλιάδες πολύτιμους τόμους της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Προβλέπεται, παράλληλα, να λειτουργήσει ως πόλος έλξης νέων, παιδιών και εφήβων, που θα μπορούν μέσα σε κατάλληλα εξοπλισμένους τεχνολογικά χώρους να βρουν πληροφορίες και υλικό για τα σχολικά και εξωσχολικά τους ενδιαφέροντα, να πραγματοποιήσουν έρευνες στο διαδίκτυο και να αξιοποιήσουν ό,τι η σύγχρονη τεχνολογία είναι σε θέση να προσφέρει.
Παράλληλα, το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» χρηματοδότησε μια σειρά ενεργειών κάτω από τον τίτλο  Future Library, προκειμένου να επιτευχθεί ο εκσυγχρονισμός  και η δικτύωση ενός αριθμού περιφερειακών βιβλιοθηκών σε όλη τη χώρα. Με το πρόγραμμα αυτό προβλέπεται να  εξασφαλιστεί η μελλοντική δυνατότητα συνεργασίας της  Εθνικής Βιβλιοθήκης με βιβλιοθήκες που θα διαχέουν την πληροφορία σε πόλεις και περιφέρειες της χώρας, μεγιστοποιώντας το αποτέλεσμα.

Πρωτοβουλίες της κοινωνίας πολιτών

Αξίζει να αναφερθούν, τέλος,  κατά τις ίδιες αυτές δεκαετίες, μια σειρά από πρωτοβουλίες  μη κερδοσκοπικών ομάδων και συλλογικών φορέων που προωθούν την ανάγνωση με καμπάνιες, σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς και γονείς, την ίδρυση και λειτουργία μικρών τοπικών βιβλιοθηκών, εκπαιδευτικά προγράμματα,  συναντήσεις με συγγραφείς, εκθέσεις βιβλίου, βιβλιολογικές χρηστικές εκδόσεις, κλπ.
Μια σημαντική πρόσφατη τέτοια πρωτοβουλία είναι αυτή που ανέλαβε την Άνοιξη του 2013 η Δανειστική Βιβλιοθήκη του «Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού» με τίτλο «Απρίλιος 2013-Μέρες Βιβλίου», με τη σύμπραξη 27 πολιτιστικών φορέων, βιβλιοθηκών, μουσείων, συγγραφέων, εκδοτών κλπ. Η καμπάνια περιλάμβανε εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, σεμινάρια, κλπ και είχε ως στόχο την προώθηση της ανάγνωσης και τη δημιουργία «Ομάδων Ανάγνωσης» μέσα και έξω από το σχολείο. Το ραδιοφωνικό σποτ και το τηλεοπτικό τρέιλερ, μαζί με την αφίσα και τα σχετικά έντυπα κυκλοφόρησαν πλατιά και έκαναν ορατή την καμπάνια στα παιδιά, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς σε όλη τη χώρα. Το «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του παιδιού» έχει αναπτύξει την τελευταία δεκαετία πολλές πρωτοβουλίες σχετικά με την προώθηση της ανάγνωσης στα παιδιά.
Ανάμεσα στους φορείς που ενεργοποιήθηκαν και που έχουν σταθερό προσανατολισμό και δράσεις για την ανάγνωση πρέπει να αναφερθούν επίσης το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου (παιδικό βιβλίο επιστημονικών γνώσεων), οι παιδικές βιβλιοθήκες Αγ. Παρασκευής, Αετοπούλειου Πολιτιστικού Κέντρου, Νίκαιας, Χαϊδαρίου και Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη,  το Παιδικό Μουσείο και το Μουσείο Παιδικής Τέχνης, το Ελληνικό Τμήμα του ΙΒΒΥ και αρκετοί άλλοι φορείς. Επίσης αξίζει να σημειωθούν δύο ιστοσελίδες που παρέχουν σταθερή ποιοτική πληροφόρηση για το παιδικό βιβλίο, ο Μικρός αναγνώστης του EKEBI και το  bookbook.