Ποια ζωή στα στρατόπεδα των προσφύγων;

 img_0100
΄Εκλεισε κιόλας ένας χρόνος από τις περσινές μαζικές αφίξεις των προσφύγων στα νησιά του Αιγαίου. Από αυτό το κύμα, σημαντικός αριθμός εγκατέλειψε γρήγορα τη χώρα, ενώ αρκετοί συνεχίζουν την ίδια προσπάθεια, παρά τις μεγαλύτερες πλέον δυσκολίες που συναντούν.

Ενας σχετικά σταθερός αριθμός παραμένει στα περίπου σαράντα στρατόπεδα προσφύγων σε όλη τη χώρα.

Αλλοι απ’ αυτούς είναι αόρατοι στο βλέμμα μας, σε απόμακρες τοποθεσίες έξω από τις πόλεις. Αλλοι στις παρυφές των πόλεων, με δύσκολη αλλά δυνατή πρόσβαση στο κέντρο, και ένας μικρότερος αριθμός σε καταλήψεις είναι άμεσα ορατοί. Ελάχιστες οικογένειες, κυρίως Σύρων, εγκαταστάθηκαν σε διαμερίσματα προκειμένου να ξεκινήσουν μια πιο ομαλή ζωή.

Αλλά πώς ζουν οι πρόσφυγες στα στρατόπεδα, καθώς οι μήνες περνούν κι αυτό που φαινόταν μια πρώτη ανακουφιστική προσωρινή εγκατάσταση ύστερα από ταλαιπωρίες και κινδύνους ζωής, μετατρέπεται σε παραμονή με αβέβαιες προοπτικές;

Το συσσίτιο, η διαμονή σε σκηνή, οι ελάχιστες ευκολίες ικανοποίησης βασικών αναγκών και υγιεινής και, κυρίως, η απραξία κάνουν δύσκολη την καθημερινότητα του κύριου όγκου των προσφύγων που αποτελούν οι οικογένειες με παιδιά.

Οι γυναίκες προσπαθούν να διευθετήσουν τις ανάγκες εκ του μηδενός, ανάμεσά τους υπάρχουν έγκυες που χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα αλλά δύσκολα μπορούν να τη βρουν, ενώ οι άντρες που συνήθισαν σε ρόλο προστάτη και τροφοδότη της οικογένειας μαραζώνουν από κατάθλιψη για τη σημερινή αδυναμία τους.

Οι έφηβοι, αγόρια και κορίτσια, συνθλίβονται ανάμεσα στην οικογενειακή παράδοση και τις κλεμμένες εικόνες της νέας πραγματικότητας που τους τρομάζει αλλά και τους προσελκύει, χωρίς όμως να έχουν στη διάθεσή τους μια γέφυρα επικοινωνίας, πληροφόρησης, επαφής.

Η προοπτική μιας ζωής στην Ευρώπη, μιας δουλειάς και ενός καλύτερου μέλλοντος σβήνει τις ελπίδες και κάθε μέρα που περνάει οι διαψεύσεις οδηγούν στην απελπισία και την παραίτηση.

Στο ευρύτερο περιβάλλον μιας χώρας με διαφορετικές πολιτισμικές αναφορές, που φαντάζει ξένο και αφιλόξενο, αποκλεισμένοι από κάθε επαφή με τον περίγυρο των ανθρώπων και της νέας πραγματικότητας που τους περιβάλλει, στο περιθώριο και τη στέρηση, με τους αποκλεισμούς της γλώσσας, της φτώχειας και της νομιμοποίησης, η ζωή του στρατοπέδου είναι για τους πρόσφυγες τρομακτική.

Ο χρόνος κυλάει νεκρός, η προσωρινότητα γίνεται μονιμότητα στις σκηνές, και το ερώτημα είναι πώς θα μπορούσε να γίνει χρόνος χρήσιμος-επωφελής για τα υποκείμενα αυτής της προσφυγικής περιπέτειας;

Η λειτουργία της κοινότητας στο εσωτερικό των στρατοπέδων είναι σε θέση να δώσει μια πρώτη απάντηση σ’ αυτό. Οι δυναμικές στο εσωτερικό της μπορούν, όταν έρθουν στο φως, να λειτουργήσουν επ’ ωφελεία όλων των μελών της και μάλιστα των πιο ευάλωτων. Παράλληλα, θα αποτελέσει μια πρώτη διαπαιδαγωγητική διαδικασία δημοκρατίας για τα νεότερα μέλη της, γυναίκες κι εφήβους, μέσα στο νέο πολιτισμικό πλαίσιο με το οποίο θα μπορούν να έχουν επαφή και ώσμωση.

Για να γίνει κάτι τέτοιο, είναι πρωταρχικό να πάψουν οι πρόσφυγες των στρατοπέδων να είναι αντικείμενα διαχείρισης, στατιστικής καταγραφής, φροντίδας ή περιφρόνησης και δυσπιστίας και να αποτελέσουν υποκείμενα δικαιωμάτων αλλά, κυρίως, δυνατοτήτων – επικοινωνίας, ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειριών, μάθησης της γλώσσας, επαφής με τον έξω κόσμο.

Είναι αυτό το δεύτερο στάδιο, μετά την άμεση κινητοποίηση και το συγκινησιακό φορτίο που παράχθηκε με την άφιξή τους, που οφείλουμε τώρα να σχεδιάσουμε και να υποστηρίξουμε ως κοινωνία πολιτών και ομάδες αλληλεγγύης.

Η συμμετοχή των παιδιών σε μαθήματα γλώσσας, οι πρωτοβουλίες για τη δημιουργία δικτύων επικοινωνίας και αλληλεγγύης που θα φέρουν σε γνωριμία και διάλογο τους πρόσφυγες των στρατοπέδων με ανθρώπους και συνθήκες της ελληνικής πραγματικότητας, τα κέντρα πληροφόρησης και φιλίας για εφήβους, το κοινό κυριακάτικο τραπέζι, οι υιοθεσίες οικογενειών και η τακτική επαφή και γνωριμία μπορούν να δώσουν ένα νέο παράδειγμα για το προσφυγικό ζήτημα.

Η διαχείριση των ροών που πέρασε γρήγορα σε απογραφές, στατιστικές, προβλέψεις, καταγραφές και μικρότερα ή μεγαλύτερα επιχειρησιακά σχέδια προσωρινής φιλοξενίας, μετεγκατάστασης και, στο βάθος, επαναπατρισμού και επαναπροώθησης για όσους βρέθηκαν στην πιο γκρίζα ζώνη, επιβλήθηκε ως μια πρώτη αναγκαία συνθήκη.

Ο λόγος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που υπήρξε έντονος στην αρχή αυτής της κρίσης, χαμήλωσε τους τόνους με την πάροδο του χρόνου και την επίγνωση των δυσκολιών, αλλά θα πρέπει τώρα να αντλήσει μέσα από ανανεωμένες ιδέες και πιο φιλόδοξους στόχους.

Το νέο παράδειγμα δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στην παραδοχή πως θα ζήσουμε μαζί και όσο πιο γρήγορα βάλουμε μπρος τις διαδικασίες γι’ αυτό τόσο περισσότερα προβλήματα θα καταφέρουμε να λύσουμε και τόσο περισσότερο κέρδος θα έχουμε ως ανοιχτή κοινωνία δημοκρατίας και αλληλεγγύης.

Οι πρόσφυγες πρέπει να κερδίσουν την ταυτότητά τους ως υποκείμενα της ιστορίας και, μαζί, εμείς να επαναπροσδιορίσουμε τη δημοκρατική ευρωπαϊκή μας ταυτότητα σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, απρόβλεπτων κρίσεων και δομικών αλλαγών. Ενα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι να μετατρέψουμε τα στρατόπεδα από εν δυνάμει γκέτο απομόνωσης και περιθωρίου σε διαδραστικές ροές επικοινωνίας και αλληλεγγύης με την κοινωνία μας.

Να τα αντιμετωπίσουμε κι αυτά ως μέρος της κοινωνικής διαπραγμάτευσης, των ευρύτερων πολιτικών επιλογών και της πολιτειότητας, τα οποία η κρίση μάς υποχρεώνει να δούμε όχι με τον εύκολο τρόπο του αποκλεισμού αλλά, αντίθετα, της συμπερίληψης και της ένταξης που θα ενισχύσει την κοινωνική συνοχή.

http://www.efsyn.gr/arthro/poia-zoi-sta-stratopeda-ton-prosfygon

Το πολιτικό πορτρέτο της Ελλάδας

Kρίση και η αποδόμηση του πολιτικού / Ν. Γ. Γεωργαράκης, Ν. Δεμερτζής (επιμ.) / ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ – Gutenberg, 201520160719_124033Ο τόμος του ΕΚΚΕ σε επιμέλεια Ν. Γεωργαράκη και Ν. Δεμερτζή συγκεντρώνει αναλύσεις 34 συγγραφέων, συνθέτοντας ένα σημαντικό σημείο αναφοράς για την περίοδο της κρίσης από το 2009 έως τον Ιανουάριο του 2015 (εκλογές). Εξαιτίας των πυκνών και καταιγιστικών γεγονότων, των ανατροπών και της καθημερινής έντασης στην ειδησεογραφία, η περίοδος αυτή κινδυνεύει –όσο απομακρύνεται ως παρελθόν– να νεφελοποιείται και να απλοποιείται μανιχαϊστικά σε στερεότυπα σχήματα, προσαρμοσμένα στις μετέπειτα πιο πρόσφατες εξελίξεις και τις εκάστοτε επίκαιρες πολιτικές ερμηνείες της συγκυρίας. Γι αυτό και ο τόμος αποτελεί στέρεο σημείο αναφοράς με τις αναλύσεις και την πολυφωνία του προβληματισμού των συγγραφέων του, καθώς διαθέτει οργανωμένα στα κεφάλαιά του τα μεγάλα διακυβεύματα αυτής της πενταετίας, εκκινώντας από την αποδόμηση και τις μεταμορφώσεις του πολιτικού, τα κόμματα, τις εκλογικές αναμετρήσεις και την κοινωνία πολιτών και φτάνοντας στους μετασχηματισμούς της δημόσιας πολιτικής μέσα από την ανάλυση της οικονομικής κρίσης, των ΜΜΕ και των θεσμών.

Brexit!​ Σοκ και δέος

58Την ώρα που οι ηγέτες και οι εμπειρογνώμονες συσκέπτονται προκειμένου να εκδώσουν τα οφειλόμενα μετά το Βρετανικό Δημοψήφισμα καθυστερημένα επίσημα ανακοινωθέντα και τα ΜΜΕ μουδιασμένα βρίσκονται σε στάση αναμονής, εμείς οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουμε την ευκαιρία να σκεφτούμε τι ακριβώς συνέβη, ελεύθεροι σε ένα βαθμό από την επιρροή τους. Άρα να σκεφτούμε τα συγκεκριμένα και τα γενικότερα θέματα που μας προβληματίζουν, ξεκινώντας από τους πολιτικούς χειρισμούς του συντηρητικού Κάμερον που πέρα, όπως αποδείχτηκε, από τις δυνατότητές του απείλησε, σπεκουλάρισε και τελικά οδηγήθηκε στην πολιτική ήττα και την παραίτηση από το πολυαναμενόμενο Δημοψήφισμα. Ένας μοιραίος πολιτικός χειρισμός με τεκτονικές και ανυπολόγιστες διαστάσεις. Να σκεφτούμε τις κρίσεις και τις συγκρίσεις που έτρεξαν ανάμεσα στο φετινό Βρετανικό καλοκαίρι και το περσινό δικό μας, τις διαφορές αλλά και τις συνέπειες «σοκ και δέος» ενός πιθανού Grexit και του γεγονότος πια Brexit. Να σκεφτούμε τις κουρασμένες και γερασμένες πολιτικές ελίτ της Ευρώπης που μας κυβερνούν και την αμηχανία και αδυναμία που κρύβουν εδώ και καιρό κάτω από μια ρητορική επιτυχίας, ευκαιριών και θριάμβου. Να σκεφτούμε τη μεταπολεμική Ευρωπαϊκή επινόηση και τους στόχους της και πώς έφτασε στα όριά της, καθοδηγημένη τις τελευταίες δεκαετίες από δογματικές νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αδιαφανείς γραφειοκρατικούς μηχανισμούς και μεθόδους, δυσπιστία προς τη δημοκρατία,πολιτισμική μονομέρεια, διαρκή κρίση αντιπροσώπευσης και στόχους που βρίσκονταν πέρα και έξω από την κοινωνία και την ευημερία των πολιτών της ηπείρου.

http://chronos.fairead.net/zorba-brexit

Eίναι η διακυβέρνηση φίλοι μου!

dc338c7f70c2b970473a81d74c9031c7Η Δευτέρα δεν θα είναι απλώς μια άλλη μέρα. Εγκαινιάζει μια εβδομάδα με αποφασιστικές πολιτικές εξελίξεις,γειωμένες στον άξονα της νέας διακυβέρνησης της χώρας. Η στρατηγική μνημόνιο–αντιμνημόνιο θα αποτελεί οριστικά παρελθόν κι όσοι παρά ταύτα επιμένουν δεν θα δίνουν παρά μια μάχη οπισθοφυλακών. Όσο πιο γρήγορα η νέα κυβέρνηση, αλλά και η αντιπολίτευση που θα προκύψει, σταματήσουν να παίζουν κλεφτοπόλεμο με το μνημόνιο που έχουν έτσι κι αλλιώς υπογράψει, τόσο το καλύτερο για τη διαχείριση του συμβολικού κεφαλαίου που διαθέτουν –πολιτικού, διαχειριστικού, ιδεολογικού και ανθρώπινου–, στην προσπάθεια που θα απαιτηθεί τους επόμενους μήνες.

http://www.chronosmag.eu/index.php/p-es-fl.html

ο πολιτισμός της καθημερινής ζωής ως εργαλείο παρέμβασης σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης

3cd39106010aaa66ac9fd4d948afe97b-300x244Τα τελευταία χρόνια, μέσα στις καθημερινές συνθήκες έκτακτης ανάγκης και κρίσης, γίνεται καλύτερα αντιληπτή η σημασία που έχει η διακυβέρνηση της καθημερινής ζωής και της βιωμένης κουλτούρας. Ακούγοντας και διαβάζοντας τις καλές ή κακές ρητορικές προσεγγίσεις των μεγαφώνων της εικονικής πραγματικότητας, κατανοούμε πόσο η προσέγγισή τους –άλλοτε προκαλώντας φόβο και άλλοτε δίνοντας ελπίδες– βρίσκεται μακριά από την καθημερινή ζωή και πόσο ασύγκριτα παραγωγικές είναι οι ιδέες και οι πράξεις που οδηγούν σε παρέμβαση στην καθημερινότητα. Η βιωμένη κουλτούρα και όχι οι ιδεοληψίες, οι πρακτικές διακυβέρνησης και όχι οι αξιωματικές διακηρύξεις, η γνώση και όχι οι φαντασιώσεις, οι μεταρρυθμίσεις και όχι οι αγκυλώσεις, αλλάζουν την πραγματικότητα.

http://www.chronosmag.eu/index.php/p-pls-th-gl-ps-s-sth-g.html

 

 

σκέψεις σε μια πυκνή ενδιάμεση στιγμή

30e6f1276d0766afd2312bd62a979339-221x300Τα ξημερώματα του Σαββάτου η ελληνική Βουλή έδωσε στην κυβέρνηση την εντολή να αποδεχθεί τους όρους των ευρωπαίων δανειστών, προκειμένου να αποφύγουμε την αποπομπή από την Ευρωζώνη αλλά, πιθανολογείτο, και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο νου όλων, πολιτικών και πολιτών, είχε προβληθεί σε βασανιστικά υψηλή ευκρίνεια, τρισδιάστατο, το σενάριο της χώρας έξω από την Ευρώπη. Όλοι είχαμε βιώσει στιγμή προς στιγμή τον πραγματικό και τον φαντασιακό φόβο του περάσματος στην άγνωστη κατάσταση, με όλες τις προβολές, το θυμό, τον πανικό και την εσωτερική επαναδιαπραγμάτευση που κάτι τέτοιο περικλείει για τον καθένα. Η χώρα είχε μπει σε τροχιά για το μεγάλο ταξίδι προς τον άλλο πλανήτη και είχε κερδίσει τη μία και μοναδική αποφασιστική στιγμή που δίνει τη δυνατότητα επιστροφής. Σε αυτή τη στιγμή είμαστε σήμερα Σάββατο, 11 Ιουλίου 2015 αναμένοντας την απόφαση των ευρωπαίων πολιτικών.

http://www.chronosmag.eu/index.php/s-p-sps-s-p-es-sg.html

Δελτίο καιρού

20303_10206272185980418_2371851146444722301_nΜέσα Μαΐου κι ακόμη ο καιρός είναι άστατος σαν τις εβδομάδες που έρχονται και φεύγουν από την αρχή αυτής της χρονιάς, ανοιγοκλείνοντας τον ασκό του Αιόλου και φέρνοντας μπόρες, καταιγίδες και σύντομες ηλιοφάνειες πότε στo Euro Working Group, πότε στο Eurogroup, στις συναντήσεις Κορυφής ή στα ταξίδια και τα τηλεφωνήματα. Αλλά και στα ενδιάμεσα, τα καιρικά φαινόμενα δεν ησυχάζουν. Αρκεί μια δήλωση ανώνυμου Ευρωπαίου αξιωματούχου, μια συνάντηση του Σώυμπλε στην εκλογική του περιφέρεια, μια απαρέσκεια των θεσμών ή μια συνέντευξη Βαρουφάκη για να πέσουν νέοι κεραυνοί, να προκληθεί θύελλα και μετά να βγει πάλι για λίγο το ουράνιο τόξο. Αν προσθέσει κανείς σε όλα αυτά ορισμένους τοπικούς εσωτερικούς ανεμοστρόβιλους και πυκνές νεφώσεις, πότε στις συνεδριάσεις της Βουλής, πότε στα δικαστήρια και πότε στις τεχνικές των τηλεπαραθύρων έχει στη διάθεσή του ένα πλούσιο δελτίο καιρού.

http://www.chronosmag.eu/index.php/s-p-el.html

Σε τεντωμένο σκοινί

11193397_10206131790110609_6830808057824771996_nΣε τεντωμένο σκοινί συνεχίστηκε κι αυτή την εβδομάδα το μακρύ ταξίδι της νύχτας μέσα στη μέρα. Κορυφαίο στιγμή το Eurogroup της Ρίγας που ολοκληρώθηκε την Παρασκευή και, όπως είχε ήδη προαναγγελθεί, δεν έκανε κανένα βήμα προς την περιπόθητη συμφωνία για την ελληνική υπόθεση κλονίζοντας την εφήμερη αισιοδοξία της Πέμπτης που αποτυπώθηκε στα χαμόγελα της φωτογραφίας της Μέρκελ με τον Τσίπρα. Στη διάρκεια του Eurogroup συνεχίστηκαν οι επιθέσεις με κοσμητικά στον Βαρουφάκη από Ευρωπαίους υπουργούς, κάτι όχι πρωτότυπο, ενώ άγνωστο πόσο ευγενικά συμπεριφέρθηκε ο Σώυμπλε, που όμως είχε προλάβει να στείλει τους δημοσιογράφους για τουρισμό, προεξοφλώντας κατά την προσέλευσή του ότι δεν θα υπάρξουν ειδήσεις.

http://www.chronosmag.eu/index.php/s-p-s-s-pl-slo.html

Χίλιες και μία νύχτες

0958f64994e166521af213fcf2230cbdΔεν ξέρω πόσο απολαυστικά ήταν εκείνα τα παραμύθια που άκουγε σε συνέχειες ο Σαχριάρ τις περίφημες Χίλιες και μία νύχτες αλλά φοβάμαι ότι αυτό το ευρωελληνικό σίριαλ (killer) από βδομάδα σε βδομάδα, πότε με τον Αλλαντίν και το Μαγικό Λυχνάρι, πότε με τον Αλή Μπαμπά και τους Σαράντα Κλέφτες, κάνει κακό στην υγεία όλων και, πριν από καθετί άλλο, στην πολιτική και στην οικονομία της χώρας, στους δύο βασικούς άξονες που προσδοκούμε να μας βγάλουν από την κρίση.

Είναι γι’ αυτό δύσκολο να συνοψίσει κανείς μια εβδομάδα ουσιαστικής στασιμότητας της οικονομίας και της κοινωνίας όπως η προηγούμενη που, όμως, ήταν γεμάτη ανατροπές αλλά ελάχιστα βήματα διακυβέρνησης στην οποία όλοι προσβλέπουμε. Ξεκίνησε με τη διατύπωση των έξι μεταρρυθμίσεων ενόψει του χτεσινού Eurogroup.

http://chronosmag.eu/index.php/pl-sl-s-p-1032015.html

Η δημιουργική ασάφεια και το τεστ των έξι μεταρρυθμίσεων

111Η κυβέρνηση έκλεισε τον πρώτο της μήνα και, από την πρώτη μέρα, η κάθε ξεχωριστή μέρα συνεχίζει να κρύβει διαφορετικές εκπλήξεις αλλά με έναν κοινό παρονομαστή: την πολιτική φόρτιση, γεμάτη προβλέψεις, απειλές, αναταράξεις, προσδοκίες, αβεβαιότητες. Η ενοποίηση του ευρωπαϊκού και του διεθνούς πεδίου με τα εσωτερικά μέτωπα παραμένει εξαιρετικά στενή, ίσως μια γεύση παγκοσμιοποίησης που δεν είχαμε διανοηθεί τόσο άμεση και την οποία τώρα μόλις κατανοούμε στην κοπιώδη προσπάθεια εγγραμματισμού μας σ’ αυτήν. Οι συναρτήσεις είναι περίπλοκες και η ισορροπία ανάμεσα στα προβλήματα της τρέχουσας πραγματικότητας και το μέλλον της χώρας βρίσκεται σε τεντωμένο σκοινί. Μαντέψτε ποιος κάνει τον ακροβάτη.

http://chronosmag.eu/index.php/1388.html